Rodzaje praw do nieruchomości

writing-828911_1920Prawa do nieruchomości dzielą się na trzy podstawowe grupy: prawa rzeczowe, prawa rzeczowe ograniczone i prawa obligacyjne.

Do praw rzeczowych należą własność, współwłasność i dzierżawa wieczysta. Własność jest najszerszym uprawnieniem jakie może mieć człowiek wobec posiadanej nieruchomości: może jej używać, pobierać z niej pożytki, rozporządzać nią w dowolny sposób, zużywać a nawet zniszczyć. Dzierżawa wieczysta to forma pośrednia pomiędzy własnością i ograniczonymi prawami rzeczowymi. Przedmiotem dzierżawy wieczystej może być tylko grunt należący do Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego. Dzierżawa gruntu jest ściśle powiązana z budowlami, które się na nim znajdują – nie można dzierżawić gruntu, nie będąc właścicielem budowli i nie można być właścicielem budowli, nie dzierżawiąc gruntu. Umowa dzierżawy wieczystej zawierana jest na 40-99 lat z możliwością jednorazowego przedłużenia.

Prawa rzeczowe ograniczone to użytkowanie, służebność, hipoteka, zastaw i spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu. Użytkowanie to prawo do korzystania i używania cudzej nieruchomości i pobierania z niej pożytków. Służebność to każde prawo innego podmiotu, które w pewien sposób ogranicza prawa właściciela do dysponowania obciążoną nieruchomością. Hipoteka to zabezpieczenie jakiejś wierzytelności na nieruchomości. Zastaw jest formą zabezpieczenia spłaty długu i w przypadku nieruchomości ma zastosowanie jedynie wtedy, gdy wygaśnie prawo użytkowania wieczystego nieruchomości obciążonej hipoteką.

Prawa obligacyjne to dzierżawa, najem i użyczenie. Podstawową cechą dzierżawy jest to, że wydzierżawiający oddaje dzierżawcy nieruchomość do używania oraz czerpania z niej korzyści. Maksymalny okres na jaki można zawrzeć umowę dzierżawy to 30 lat lub na czas nieokreślony. W przypadku dzierżawy istnieje obowiązek odpłatności, tj. dzierżawca musi płacić czynsz na rzecz dzierżawiącego. Podstawą najmu jest zawsze umowa najmu zawarta między wynajmującym a najemcą. W umowie najmu określa się m. in.: wysokość czynszu, przeznaczenie nieruchomości, czas trwania umowy, obowiązki najemcy oraz wynajmującego i okres wypowiedzenia umowy najmu. Do użyczenia nieruchomości dochodzi rzadko i ma to miejsce przeważnie w przypadku stowarzyszeń non-profit lub w gronie najbliższej rodziny. Użyczający nie może pobierać od biorącego żadnego czynszu.

Istnieje jeszcze jeden specyficzny rodzaj prawa do nieruchomości tj. trwały zarząd. Instytucja trwałego zarządu została wprowadzona do polskiego prawa na potrzeby jednostek organizacyjnych Skarbu Państwa lub samorządowych, nie mający osobowości prawnej. Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego na podstawie decyzji administracyjnej przekazuje zarząd nad nieruchomością swojej jednostce organizacyjnej (np. szkoła). Taka jednostka ma niemalże takie same prawa i obowiązki wobec nieruchomości, jakby była jej właścicielem, z tą różnicą, że nie może ich sprzedać.

Add Comment